ELLE: Άσε με να σε βγάλω μια φωτογραφία

Μια ελεγεία πάνω στην αναζήτηση της ανθρώπινης ατομικότητας και ύπαρξης με πρωταγωνιστές τη μορφή ενός Πάπα και τον έκπληκτα απογυμνωμένο φωτογράφο του υπό το πέπλο μιας θρησκευτικότητας που θυμίζει πίνακα αναγέννησης. Η παράσταση Elle της Bijoux de Kant παρουσιάζεται στο υπόγειο γκαράζ του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.

“Με ελκύει το καταραμένο, το έκπτωτο, το χρεοκοπημένο” διαβάζουμε από τον σκηνοθέτη Γιάννη Σκουρλέτη και δε μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε. Σε αυτό το μονόπρακτο του Ζαν Ζενέ, για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό, η θρησκευτική υπόσταση του Πάπα αποκτά μια αποκαλυπτική τραγικότητα η οποία και τον αφήνει γυμνό στα μάτια των θεατών. Βρισκόμαστε στην αναζήτηση μιας ποιητικής έννοιας παρά μιας υπόστασης και αυτό ακριβώς είναι που οδηγεί τους πάντες σε απόγνωση.

 Η αδυναμία ορισμού, οριοθέτησης και εν τέλει κατανόησης τραυματίζει το υποκείμενο το οποίο αποτυγχάνει στην ικανοποίηση της βασικότερης ανάγκης του, της εννοιοδότησης. Χωρίς την εγγύτητα που ενέχει το χειροπιαστό, Πάπας και φωτογράφος δεν πλησιάζουν σωματικά παρά ταυτίζονται πνευματικά. Ο Πάπας ανάγεται σε θρησκευτική υπόσταση υπεράνω τόπου και χρόνου. Το θηλυκό γένος του τίτλου μας παραπέμπει σε αυτή την ιερή υφή των εννοιών η οποία παραμένη ανέγγιχτη και δυσπρόσιτη, μακριά από κάθε τι υλικό.

Οι μορφές γίνονται τραγικές προσπαθώντας να πλησιάσουν το απλησίαστο, να ορίσουν το αόριστο και να φωτογραφίσουν το ανύπαρκτο. Η προσπάθειά τους αυτή προϋποθέτει τέτοιο προσωπικό κόπο που τα πρόσωπα χάνουν τα όποια διαχωριστικά τους στοιχεία και μετατρέπονται σε μια απογυμνωμένη μάζα προς την αναζήτηση του ανέφικτου. Η εικόνα ενός γυμνού Πάπα μπορεί εξ’αρχής να προοριζόταν ως κωμική πάντως στη συγκεκριμένη μεταφορά του έργου αποκτά έναν αποκαρδιωτικό χαρακτήρα.

 Για τον σκηνοθέτη, οι εικόνες είναι πέρα για πέρα σημαντικές. Και με μια νεωτεριστική προσέγγιση, το έργο αποκτά αυτοτελή υπόσταση. Είναι γνωστό το ενδιαφέρον της ομάδας για πολύ προσωπικές μεταφορές έργων επί σκηνής και εδώ δεν παρατηρούμε τίποτα λιγότερο. Ο Στράτος Τζώρτζογλου στον ρόλο του Πάπα, ο Πολύδωρος Βογιατζής και ο Ορέστης Καρύδας παρουσιάζουν ένα έργο τόσο δραματικά καινούργιο όσο και εκ φύσεως δραματικό.

Τα σώματα κινούνται ευλαβικά στον σκοτεινό χώρο ενώ η διάπλασή τους θυμίζει έντονα είτε αρχαιοελληνικά αγάλματα είτε αναγεννησιακές φιγούρες. Παύουν να αποτελούν αντικείμενο πόθου και μετατρέπονται σε έργα τέχνης.

Η μετάφραση της Ασημένιας Ευθυμίου είναι αυτή που προσθέτει τις κατάλληλες λέξεις που τονίζουν την κοπιαστική αναζήτηση των προσώπων για μια ουσιαστική επικοινωνία ενώ η μουσική του Κώστα Δαλακούρα ανάγει την παράσταση σε μυσταγωγική εμπειρία.

 Κανείς δεν ενδιαφέρεται για την πραγματικότητα όταν ασχολείται με τα υψηλότερα ιδανικά των εννοιών ενώ τα πάσχοντα σώματα λειτουργούν καθαρκτικά.


Μάριος Δενδής,
για την Μαύρη Αλεπού.